- Z globalnej sumy polsko-holenderskiego
traktatu handlowego z 18.12.1946 r. wydzielono
- 30 milionów florenów na zakup
najbardziej potrzebnych na Odrze holowników. Umowę na
ich budowę podpisano 30.04.1947 r. Całość kontraktu
strona holenderska zrealizowała do
1949 roku.
- Zbudowano dziewięć holowników z maszynami o
mocy 500 KM. tzw. “dużych
holendrów"
- i trzynaście z silnikami o mocy
250 KM. tzw. “małych" przeznaczonych do obsługi
barek na Odrze skanalizowanej.
- Siostrzane jednostki “Nadbora" nosiły nazwy: “Światopełk" (zbudowany
jako pierwszy:
stąd przyjęła się nazwa klasy “Światopełk"),
“Bożydar", “Bożymir", “Bronisz",
“Chwalisław", “Jurand", “Mestwin",
“Mściwój", “Radosław, “Ścibor", “Zbyszko"
i “Sędziwój".
- W budowie serii holowników, wg projektu
uzgadnianego
przez obie strony - holenderską i polską,
uczestniczyło wiele przedsiębiorstw związanych z holenderskim przemysłem stoczniowym. Kadłub
- i nadbudówki
zbudowała stocznia Bijkers
Maatschapij w Gonnchem (nr bud. 19/266/115). Maszyna główna
i mechanizmy pomocnicze są dziełem N. V. Boel'es Scheerswerven Maschinenfabrick (nr bud. 120) Kocioł
powstał w J&KSmits Kinderdiik
(nr bud.719)
- W 1954 r. stocznia w Koźlu zbudowała na dokumentacji holenderskiej dwa dalsze holowniki typu “Światopełk" o nazwach
“Bogumił" i “Bogusław".
- Holownik parowy “Nadbór" pełnił - tak jak i statki siostrzane - służbę liniową
przy holowaniu barek towarowych pomiędzy Koźlem (oraz
Gliwicami) a Wrocławiem. Portem
macierzystym “Nadbora“ było Koźle. Żeglugę tę
uprawiał do ok. 1965 r., kiedy to na Odrę zaczęty
wyruszać pierwsze zestawy pchane i zestawy combi. Do
1968 r wyparły one z eksploatacji
wszystkie parowce.
- HP “Nadbór" po wycofaniu z linii był używany w
charakterze pływającej kotłowni w Bazie Remontowej P.P. “Żegluga na Odrze" (1968 -
1975). Później pracował na Łabie (Czechy).
Zaopatrywał plac budowy stopnia wodnego w parę
technologiczną i energię elektryczną - w tym celu w
dawnych rufowych pomieszczeniach załogi umieszczono
agregat prądotwórczy oraz stację rozdzielczą energii elektrycznej.
- W 1982 r. próbowano
go wykorzystać na akwenach Wrocławskiego Węzła
Wodnego w roli lodołamacza (adaptacje statku na lodołamacz zakończono 10.12.1982
r.). W tej funkcji holownik ze względu na
kształt dziobnicy zupełnie
się nie sprawdził. Ostatecznie w 1983 r. został odstawiony na postojowisko Osobowice l.
- W latach 90-tych ODRATRANS SA i Fundacja Otwartego
Muzeum Techniki podejmowały próby ekspozycji i
rewaloryzacji statku. Mimo. że nie przynosiły
oczekiwanych efektów to jednak sprawiły, że holownik
przetrwał w stanie dobrym do naszych
dni. W lipcu 1998 r. BSiDZT i ODTRATRANS SA, przy wsparciu
Fundacji Otwartego Muzeum Techniki i jej założycieli,
podjęły remont i adaptację statku do nowych zadań. W
prace te zaangażowały się stocznie wrocławskie ODRATRANS-u na Zaciszu i Remontowa Stocznia
Rzeczna. Roboty remontowe i konserwacyjne kontynuowane są
na stałym miejscu pracy i ekspozycji statku.
przygotowywanym przez Okręgową Dyrekcję Gospodarki
Wodnej we Wrocławiu i “TAN"
SA Przedsiębiorstwo
Inżynierii i Hydrotechniki w górnym
awanporcie
śluzy “Szczytniki" przy Wybrzeżu Wyspiańskiego.