|
Szanowni Państwo
Vereehrte Damen und Herren
-
Również i
ja pragnąłbym Państwa serdecznie przywitać i równocześnie podziękować za
to, że nasze zaproszenie spotkało się z Państwa zainteresowaniem i
przybyliście tutaj. Przekazuję Państwu serdeczne pozdrowienia od premiera
Kraju Związkowego Turyngia - pana Dietera Althausa, który napisał słowo
wstępne do mojej książki. Pan Premier ubolewa, że z powodu ważnych
zobowiązań politycznych nie może wziąć udziału w dzisiejszej uroczystości.
Życzy on nam wszystkim udanego i owocnego spotkania.
Auch ich möchte Sie nun herzlich wilkommen
heissen und zugleich Ihnen danken, dafür dass Sie unserer Einladung
entgegen kamen und Sie hier erschienen Sind. Ich richte Ihnen herzliche
Grüße des Premierministers des Landes Thüringen – des Herrn Dieter Althaus
aus, der das Vorwort zu meinem Buch geschrieben hat. Herr Premierminister
bedauert, dass er an heutiger Feierlichkeit nicht teilnehmen kann.
Er wünscht uns allen ein gelungenes
und fruchtbares Treffen.
-
Moje
szczególne słowa podziękowania kieruję do członka niemieckiego parlamentu
-Bundestagu i parlamentarnego szefa klubu frakcji CDU/CSU Pana Manfreda
Grunda, który dotrzymał swojej obietnicy przybycia tutaj nawet po powrocie
do siebie po informacji w jak daleką wybiera się podróż. Zanim jednak
przejdę do sedna sprawy chciałbym powiedzieć kilka słów o politycznym celu
mojej książki.
Meine besondere Dankesworte richte ich an
den Mitglied des deutsches Bundestages und zugleich den Vorsitzenden der
parlamentarischer CDU/CSU Fraktion im Bundestag, Herrn Manfred Grund, der
sein Wort hierher zu kommen auch dann hielt, als er zu sich gekommen ist
nachdem er erfahren habe wie weit er reisen wird. Bevor ich aber zu dem
wesentlichen komme möchte ich ein Paar Worte über das politische Ziel
meines Buches sagen.
-
Niemiecko -
Polski Rok 2005/2006, którego patronatu podjęli się Prezydent
Rzeczpospolitej Polski jak i Prezydent Republiki Federalnej Niemiec jest
ważnym krokiem na drodze do partnerstwa opartego na wzajemnym zrozumieniu
pomiędzy naszymi narodami.
Das Deutsch – Polnische Jahr 2005/2006,
dessen Patenschaft der polnische Präsident und der deutsche
Bundespräsident tragen, ist ein wichtiger Schritt auf dem Weg der
Partnerschaft, die auf gegenseitigem Verständnis zwischen unseren Völkern
beruht.
-
W historii
obydwu narodów doszukamy się ciążących czynników, które wpływają po dzień
dzisiejszy na nasze stosunki. Ale to, że zbrodnie niemieckich faszystów
pozostają w historii jako bezprecedensowe jest niepodważalnym faktem i nie
może to ulec zapomnieniu. Nie możemy odwrócić losów przeszłości, ale
możemy przyczynić się do tego, aby jej upiory nie powstały na nowo.
In der Geschichte beider Völker finden wir
belastende Faktoren, die bis zu heutigem Tag Einfluss auf unsere Kontakte
behalten. Die Tatsache, dass die Verbrechen der deutschen Faschisten in
die Geschichte als einmalige eingegangen sind ist unanfochtbar und kann
nicht in Vergessenheit geraten. Wir können die Vergangenheit nicht
rückgängig machen, aber wir können einen Beitrag leisten, so dass das
Schrecken nicht neu erwachen wird.
-
Byłoby
wielkim błędem, gdyby cierpienia pokoleń wojennych zarówno po polskiej jak
i niemieckiej stronie uległy instrumentalizacji zmierzającej do
zaprzepaszczenia partnerstwa naszych narodów. Mamy co prawda wspólna
granicę, która na szczęście na przestrzeni ostatnich 15 lat zmieniła swój
charakter. Ale to nie wystarcza - potrzebujemy opartego na zrozumieniu,
przyjacielskiego partnerstwa w Europie, w której i my Niemcy i Polacy
dopatrujemy się swojej przyszłości. Taki proces nie dzieje się jednak
samorzutnie. Każdy, kto wyniósł nauki z historii, może i powinien wnieść
swój wkład.
Es wäre ein großes Fehler wenn die Leiden der
Kriegsgenerationen sowohl auf der polnischen wie auch auf der deutschen
Seite instrumentalisiert würden, was dazu führen würde die erworbene
Partnerschaft unserer Völker zu vergaucken. Wir haben zwar gemeinsame
Grenze, die zu Glück innerhalb der letzten 15 Jahren ihr Charakter
verändert hat. Aber das reicht nich aus – wir brauchen eine Partnerschaft
in Europa beruhend auf dem Verständniss und Freundschaft, worin wir
Deutsche und Polen unsere Zukunft sehen. Solcher Verfahren kommt jedoch
nich von alleine ins Gange. Jeder der aus der Geschichte gelernt hat, kann
und sollte seinen Beitrag dazu leisten.
-
W ostatnich
dziesięcioleciach po obydwu stronach dokonały się znakomite przykłady
zbliżenia, które na trwałe weszły do historii obydwu narodów. Myślę tutaj
o znamiennym liście polskich biskupów do biskupów niemieckich z roku 1965,
z jedynym w swoim rodzaju zdaniem „ Przebaczamy i prosimy o wybaczenie ",
myślę także o uklęknięciu Willego Brandta w roku 1970 przed pomnikiem
ofiar narodowego socjalizmu w Warszawie jako znak wstydy przed wieloma
ludźmi, którzy stracili swoje życie z rąk niemieckiego faszyzmu, myślę
także o Mszy pojednania w Kreisau z gestami pojednania pomiędzy ówczesnym
premierem rządu Polskiego - panem Mazowieckim, a Kanclerzem Niemiec panem
Kohlem. Wydarzenia te były i pozostaną znakiem „ ludzkiej wielkości", o
którą i my musimy zabiegać.
In den letzten Jahrzehnten auf beiden
Seiten gab es prägungsvolle Beispiele der Annäherung, die in die
Geschichte beider Völker eingegangen sind. Ich denke hier an das berühmte
Schreiben polnischer Erzbischöfe an die deutschen Bischöfe aus dem Jahr
1965, mit damals einmaligem Satz: „Wir vergeben und bitten um Vergebung”,
ich denke dabei an das Niederknien des Willy Brandts im Jahr 1970 vor der
Gedenkstätte der Opfer des Nationalsozialismus in Warschau, als ein Zeihen
der Schande vor all denen die infolge des deutschen Faschismus ihr Leben
verloren haben, nicht zuletzt denke ich an das Versöhnungs Gottesdienst in
Kreisau mit den Aussöhnungs Gästen zwischen damahligen polnischem
Premierminister Mazowiecki und dem Bundeskanzler Kohl. Diese Ereignisse
waren und bleiben ein Zeihen der „menschlicher Größe” um die auch wir
kämpfen müßen.
-
Na
przestrzeni ostatnich dziesiątków lat w wielu dziedzinach życia doszło do
kontaktów na poziomie lokalnym i regionalnym służących poprawie wzajemnych
stosunków. Badanie historii również służy zbliżaniu się do siebie Polaków
i Niemców. Mając na uwadze ten punkt widzenia napisałem również tę
książkę, którą Państwu dzisiaj przedstawiam.
In den letzten Jahrzehnten auf vielen
Gebieten des Lebens kam es zu menschlichen Kontakten auf der lokaler und
regionaler Ebene, was dazu diente die gemeinsame Beziehungen zu
verbessern. Das Erforschen der Geschichte trägt auch dem Prozess der
Annäherung der Polen und Deutschen bei. Mit diesem als Hintergedanke
schrieb ich dieses Buch, das ich Ihnen heute vorstellen darf.
-
Książka,
treść której ma za zadanie zaniknąć dużą lukę w historii miasta Koźla,
przybliży z pewnością zarówno niemieckim jak i polskim czytelnikom
najważniejszy okres gospodarczego rozwoju miasta Koźla po okresie
ustanowionej tu twierdzy. To było także powodem wydania tej pracy zarówno
w wersji niemieckojęzycznej, jak i w wersji polskojęzycznej.
Das Buch, dessen Inhalt das Ziel betrachtet
die große Lücke in der Geschichte der Stadt Cosel zu schliessen, bring
sowohl den deutschen wie auch den polnischen Lesern den wichtigsten
Abschnitt der wirtschaftlichen Entwicklung der Stadt nach Beendigung der
Festungszeit näher.
- Tłumaczenie na język niemiecki - Piotr
Kramarz
|
Szanowni Państwo, drodzy
goście.
Verehrte Damen und Herren, liebe Gäßte.
-
Zanim sam
autor opowie o swojej najnowszej książce, warto przedstawić jego
dotychczasowy dorobek literacki i przybliżyć jego sylwetkę i ciekawy,
myślę, życiorys.
Bevor der Autor über sein neuestes Buch
berichtet, lohnt es sich sein interesantes Portrait, Lebenslauf und sein
bisheriges literarisches Werk vorzustellen.
-
Josef Gröger
ur. się w 1930 roku w Koźlu. Jego Ojciec: Heinrich Gröger
był kustoszem kościoła farnego w Koźlu, a Matka to Veronika
z domu Pierskalla.
Autor wychowywał się w domu tętniącym życiem, z pięciorgiem rodzeństwa. W
latach 1936 - 1944 uczęszczał do szkoły podstawowej w Koźlu.
W 1944 rozpoczął Szkołę średnia w Głogówku, po kilku dniach został
wydalony ze szkoły za to, że znaleziono przy nim ulotkę zrzuconą przez
amerykańskie samoloty.
Następnie młody Josef Gröger rozpoczął
przyuczanie do zawodu w fabryce celulozy Zellstoff AG „Waldhof w Koźlu
Porcie.
Do 16 marca 1945 roku zatrudniony był jako sterowniczy w siłowni w Koźlu
Porcie. W styczniu i lutym 1945 roku uczestniczył w akcji ratowania
sakralnych
dzieł sztuki w kościele parafialnym w Koźlu. Po 47 latach wspólnie z
jednym ze swoich synów wykopał ukryte zbiory i przekazał parafii św.
Zygmunta w Koźlu,
W dniu 17 marca 1945 r. uciekał z oblężonego miasta i przebywał na terenie
Turyngii. Naukę kontynuował w radzieckiej szkole zawodowej
Waggonbau AG (Budowa wagonów) w Weimarze. W 1948 ukończył średnią szkołę
zawodową i podjął pracę jako elektromonter.
Zdecydował się na rozpoczęcie szkoły wieczorowej przygotowującej na
studnia.
W 1949 Josef Gröger rozpoczął naukę w Instytucie Pedagogiki Zawodowej w
Gotha i uzyskał dyplom: nauczyciela zawodowego.
Pracował w swoim nowym zawodzie w Nordhausen i Heiligenstadt. W latach
1957 - 1961 kontynuował studnia zawodowe na Politechnice w Dreźnie:
na kierunkach ekonomia i handel wewnętrzny oraz towaroznawstwo.
Kolejne lata 1961 - 1965 to czas Studiów na Uniwersytecie Humboldta w
Berlinie: pedagogika ekonomiczna, marketing zarządzanie, psychologia
to kolejne ukończone przez autora kierunki. W 1990 został dyrektorem
szkoły zawodowej w Heilbad Heiligenstadt.
Josef Gröger jest żonaty od 1953 roku, ma 3
synów.
Josef Gröger
im Jahr 1930 in Cosel geboren. Sein Vater Heinrich Gröger war Küster der
Pfarrkirche in Cosel, seine Mutter Veronika kam aus dem Haus Pierskalla.
Der Autor wurchs in einem lebensvollem Haus zusammen mit fünf
Geschwistern. In den Jahren 1936 – 1944 besuchte er die Grundschule in
Cosel.
Im Jahr 1944 begann er die Oberschule in Oberglogau zu besuchen, jedoch
nach einigen Tagen wurde er aus der Schule ausgewiesen dafür, dass man bei
Ihm ein Flugzettel ausgeworfen aus einem amerikanischem Flugzeug fand.
Dann began der junge Josef Gröger seine Berufslehre in der Zellstofffabrik
Zellstoff AG „Waldhof” im Coseler Haven.
Bis 16 März 1945 war er als Stuerungsarbeiter im Kraftwerk in Coseler
Haven aktiv. Im Januar und Februar war er an der Rettungsaktion der
sakralen Kunstschätze der Coseler Pffarkirche beteiligt. Nach 47 Jahren
zusammen mit einem seiner Söhne hat er die Schätze ausgegraben und übergab
sie der Hlg. Zygmunt Kirche in Cosel.
Am 17 März 1945 flüchtete er aus der belagerten Stadt und blieb in
Thüringen. Zu lernen fängte er in einer sowietischer Berufsschule
Waggonbau AG in Weimar an. Im Jahr 1948 schliess er die Berufsschule ab
und wurde als Elektromonteur beschäftigt. Dann hat er sich entschlossen
die Lehre an einer fürs Studium vorbereitender Schule fortzusetzen. Im
Jahr 1949 lernte Josef Gröger am Pedagogischem Institut in Gotha. Dort
schliess er seine Lehre als Diplom – Berufslehrer ab. In Nordhausen und
Heiligenstadt arbeitete er als Berufslehrer. In den Jahren 1957 – 1961
setzte er sein Studium auf den Gebieten der Wirtschaft, Innenhandel und
Warenkunde an der Technischen Universität in Dresden fort. Die nächsten
Jahre: 1961 – 1965 verbrachte er als Student an der Humboldt Universität
in Berlin: er studierte dort Wirtschaftspädagogik, Betriebswirtschaft und
Psychologie. Im Jahr 1990 wurde er zum Leiter einer Berufsschule in
Heilbad Heiligenstadt.
Josef Gröger ist verheiratet seit 1953, er hat 3 Söhne.
|
Jak wygląda jego twórczość poświęcona Koźlu?
Wie sieht die Tätigkeit des
Autors aus, die Cosel gewidmet ist? |
|
W 2003 roku
wydaje pozycję pn. „Koźle - impresje o schyłku niemieckiego miasta".
Jest to socjologiczne studium z rysami autobiografii na tle historycznym.
Punkty ciężkości tej pracy to: życie rodzinne i sakralne, sytuacja socjalna
w mieście,
umocnienie się narodowego socjalizmu, wojna i okres powojenny.
Im Jahr 2003 veröffentlicht er seine Arbeit „
Impressionen über das Ende einer deutschen Stadt”
Es ist eine soziologische Studie mit Autobiografiezügen mit historischem
Hintergrund.
Die Schwerpunkte dieser Arbeit sind: das Familenleben, kirchliches dasein,
die soziale Lage der Stadt, die Verstärkung des Nationalsozialismus, der
Krieg und Nachkriegszeiten. |
|
W 2004
ukazuje się kolejna publikacja „Kościoły, klasztory i kaplice w mieście
i dawnej twierdzy Koźle". Jest to historyczne studium o kościołach i
związkach
wyznaniowych z oceną rozwoju kościelnego po roku 1945 wraz z płyta CD
z dźwiękiem kozielskich dzwonów z roku 1943.
Im Jahre 2004
veröffentlicht der Autor sein nächstes Buch „Kirchen Klöster
und Kapellen in der Stadt und ehemaligen Festung Cosel“. Es ist eine
historische
Studie über die Kirchen und die Glaubens-Vereine mit einem Versuch der
Beurteilung
der kirchlichen Entwicklung nach 1945. Beigelegt ist eine CD mit der
Aufzeichnung
des Klanges der Coseler – Glocken aus dem Jahr 1943. |
|
2005 rok
przynosi kolejną publikację „Ekonomiczny rozwój miasta Koźla
po zakończeniu okresu twierdzy 1873 - 1945". Jest to studium ekonomiczne
o metamorfozie miasta z wojskowej twierdzy na miasto mieszkalne
z nowoczesną infrastrukturą i wielo osiedlową zabudową przestrzenną
o cechach miasta wysoko rozwiniętego.
Das Jahr 2005 bringt uns das nächste Buch:
„Die wirtschaftliche Entwicklung
der Stadt Cosel nach Beendigung der Festungszeit 1873 – 1945“. Es ist eine
ökonomische Studie über die Matamorphose der Stadt von einer militarischen
Festung zu einer Stadt mit Wohnfunktionen, mit moderener Infrastruktur und
einer räumlicher Bebaungsweise mit mehreren Bezirken mit den Eigenschaften
einer hochentwickelter Stadt. |
-
Ponadto Josef Gröger publikuje swoje materiały w innych opracowaniach, w
prasie i periodykach. Pisze o znaczących postaciach historycznych miasta,
tworzy studium nad sakralnymi dobrami kulturalnymi i wizerunkami maryjnymi
z Koźla. Opisuje zwyczaje i znane miejsca pątnicze.
Ausserdem veröffentlicht Josef Gröger seine
Arbeiten in anderen Arbeiten, in der Presse und Periodikas. Er schreibt
über die bedeutende Persönlichkeiten der Geschichte der Stadt, er schafft
eine Studie über die sakrale Kunstschätze und die Maria Gottes Abbildungen
aus Cosel. Er berichtet über
die Bräuche und berühmte Pilgerstätten.
-
Intencją
wszystkich prac jest badanie i poznawanie historii miasta Koźla jako wkład
w pojednanie pomiędzy Niemcami i Polakami w kontekście wspólnej historii w
zjednoczonej Europie.
Die Intention der Arbeiten ist die
Erforschung und das Entdecken der Geschichte der Stadt Cosel als Beitrag
des Autors in das Werk der Aussöhnung zwischen Deutschen und Polen im
Zusammenhang mit der gemeinsamer Geschichte der Völker im vereinigten
Europa.
|
FOTOGRAFIE które
można znaleźć w książce „Ekonomiczny rozwój miasta Koźla po
zakończeniu okresu twierdzy 1873 - 1945"
Die Bilder, die man in dem Buch „Die
wirtschaftliche Entwicklung der Stadt Cosel nach Beendigung der Festungszeit
1873 – 1945“ findet.
|
RELACJA FOTO (Joachima Filusz) ze spotkania z AUTOREM
Bildgalerie (von Joachim Filusz) von dem
Treffen mit dem Buchautor.
|